انواع پنجه های پروتزی (پنجه پای مصنوعی) کدامند؟
پنجه پروتزی یکی از قطعات اصلی پروتز های اندام های تحتانی (پروتز های پا) هستند که در تمام انواع پروتز های پا استفاده می شود. این قطعه جایگزین بخش پنجه پای از دست رفته می شود انواع مختلف پنجه های پروتزی را می توان بر اساس ویژگی های مختلفی که دارند، دسته بندی کرد که در ادامه به رایج ترین دسته بندی های پنجه های پروتزی می پردازیم؛
جنس پنجه های پروتزی
پنجه های پروتزی معمولا در دو جنس کربنی یا پلی اورتان ساخته می شوند که در شکل های و طراحی های مختلفی وجود دارند و بر اساس نیازهای فرد قطع عضو می توان مدل مناسب را انتخاب کرد. پنجه های از جنس پلی اروتان معمولا برای افرادی مناسب هستند که فعالیت کم تا متوسط دارند. برای افراد با سطح فعالیت بالا استفاده از پنجه های پلی اورتان به دلیل اینکه خاصیت بازگشت انرژی پایینی دارند توصیه نمی شود. شرکت های تولید کننده پنجه های پروتزی برای حل این مسئله ، پنجه هایی از جنس فیبر کربن طراحی کردند که مهمترین خاصیت این پنجه ها، ذخیره کردن انرژی در هنگام برخورد پاشنه پنجه با زمین، و ازادی سازی این انرژی در هنگام برداشتن پا از زمین است. این ویژگی باعث کاهش مصرف انرژی در فرد قطع عضو می شود. در واقع تفاوت عمده پنجه های پلی اورتان و کربنی در میزان مصرف انرژی در حین راه رفتن است. یکی دیگر از تفاوت های این دو نوع پنجه، در قیمت آنها است. به این صورت که پنجه کربنی با داشتن مزایای بیشتر و به دلیل بالا بودن هزینه ساخت این نوع پنجه ها، قیمت بالاتری دارند. لازم به ذکر است که پنجه های کربنی نیز در انواع مختلف تک محوره، چند محوره و low profile ،high profile وجود دارند که متخصصین ما در خانه پروتز با توجه به سطح قطع عضو، میزان فعالیت و سایر عوامل مناسب ترین پنجه پروتزی را برای فرد تجویز می کنند.
- میزان حرکت یا دامنه حرکتی پنجه های پروتزی
از لحاظ دامنه حرکتی پنجه های موجود را می توان در سه دسته بندی ثابت، تک محوره و چند محوره قرار داد. که با توجه به نیاز های فرد فرد قطع عضو، پروتزیست در مورد دامنه حرکتی مورد نیاز تصمیم گیری می کند بعنوان مثال پنجه های ثابت برای افراد کم تحرک و یا با تحرک محدود در خانه و محیط بیرون مناسب هستند در حالیکه پنجه های تک محوره و چند محوره برای افراد با سطح فعالیت بالاتر که نیاز به راه رفتن طولانی تر و روی سطوح ناهموار دارند، مناسب تر هستند.
ارتفاع پنجه های پروتزی
از لحاظ ارتفاع پنجه های پروتزی به دو دسته low profile (کم ارتفاع) و high profile (با ارتفاع بالا) تقسیم می شوند. از پنجه های low profile در مواقعی استفاده می شود که طول باقی مانده ی اندام بلند بوده و پروتزیست برای ساخت پروتز دارای محدودیت ارتفاع است در حالیکه پنجه های پروتزی high profile که اکثرا از جنس کربن هستند را می توان برای قطع عضو هایی که فضای استامپ تا زمین زیاد است و محدودیت ارتفاع وجود ندارد استفاده کرد. پنجه های های پروفایل به دلیل طول بیشتر تیغه کربن مورد استفاده عکس العمل بهتری داشته و از لحاظ کارایی و جذب ضربه و بازگشت انرژی به فرد در حین راه رفتن عملکرد بهتری دارند.
پنجه های پروتزی ورزشی
دسته ی دیگری از پنجه ها وجود دارد که مخصوص ورزشکاران طراحی شده اند مخصوصا ورزش دو. پنجه های مخصوص دویدن به گونه ای طراحی شده اند که دارای قوس زیادی می باشند و این ویژگی باعث می شود که هنگام فرود آمدن فرد روی پنجه پا در حین دویدن بیشترین میزان ذخیره انرژی ممکن صورت گیرد و در نهایت این انرژی ذخیره شده به فرد بازگردانده شود و باعث تسهیل پیشروی فرد به جلو می شود و علاوه بر کاهش مصرف انرژی، سرعت دویدن نیز افزایش پیدا می کند.
پنجه های پروتزی آمریکایی
کشور آمریکا با توجه به پیشرفت های چشمگیری که در زمینه مواد مورد استفاده و روش های ساخت قطعات پروتزی داشته است از کشور از مطرح در زمینه تولید پنجه های پروتزی می باشد و پنجه پروتزی آمریکایی از کیفیت و کارایی بالایی برخوردار هستند. از جمله شرکت های تولید کننده پنجه پروتزی امریکایی می توان به شرکت کالج پارک، راش، فری دام (Freedom) و اوسر اشاره کرد.
پنجه های پروتزی آلمانی
مطرح ترین شرکت آلمانی که از دیرباز مشغول طراحی و تولید قطعات پروتزی بوده است شرکت اتوبوک می باشد. این شرکت با توجه به سابقه طولانی در زمینه تولید قطعات پروتزی، محصولات با کیفیت و کارایی بالایی تولید می کند. پنجه های کربنی آلمانی از کارایی و کیفیت بالایی برخوردار بوده و جز بهترین قطعات پروتزی موجود می باشند. از جمله پنجه های پروتزی آلمانی رایج مورد استفاده می توان به پنجه تک محوره H401، پنجه کربنی C-Walk، پنجه کربنی 1C60 و غیره اشاره کرد . از جمله شرکت های آلمانی دیگری که در زمینه طراحی و تولید قطعات پروتزی فعالیت دارند می توان به شرکت Wagner،Medi pro، Streifeneder اشاره کرد.
پنجه پروتزی ایرانی
در کشور عزیزمان ایران نیز در دهه گذشته پیشرفته های مناسبی در زمینه تولید قطعات پروتزی صورت گرفته است و هم اکنون قطعات پروتزی با کیفیت قابل قبول تولید ایران برای استفاده افراد قطع عضو در دسترس است. پنجه پروتزی ایرانی نسبت به قیمت از کیفیت قابل قبولی برخوردار است و در صورت نیاز می توان از این نوع پنجه در ساخت پروتز برای مراجعین عزیز استفاده کرد. معروف ترین شرکت ایرانی که در زمینه تولید قطعات پروتزی مخصوصا پنجه کربنی فعالیت دارد، شرکت سپاهان گستراصفهان است. یکی از تولیدات این شرکت که مورد استقبال عموم نیز قرار گرفته است، پنجه پروتز پارس فلکس می باشد.
