پای مصنوعی چیست ؟
اغلب افراد با شنیدن با اسم پای مصنوعی دچار سردرگمی شده و ممکن است ناخودآگاه تصویر پای چوبی یا رباتیک که در فیلم ها دیده می شود برایشان تداعی شود و یا حتی برخی تصور پیوند پا را دارد که بصورت طبیعی و مانند قبل از قطع عضو عمل می کند.
در حالیکه که پای مصنوعی بسته به سطح قطع عضو انواع مختلفی دارد که متشکل از قطعات متنوعی می باشد و با پیشرفت تکنولوژی روز به روز شاهد قطعات با امکانات بیشتر و شبیه سازی هر چه بیشتر راه رفتن طبیعی هستیم.
در پای مصنوعی مرسومی که در سراسر جهان ساخته می شود، روی باقی مانده عضو قطع شده (استامپ) قطعاتی نصب می شود که با داشتن امکانات مختلف، راه رفتن را بصورت مستقل برای فرد فراهم می کنند.
قطع عضو یکی از شدیدترین وقایع جسمی و روحی است که یک فرد ممکن است در طول زندگی خود تجربه کند. عمل قطع عضو منجر به از دست رفتن بخشی از یک اندام یا کل آن می شود. قطع عضو به دلایل مختلفی انجام می شود که از اصلی ترین این عوامل می توان به تصادفات جاده ای، تومورهای استخوانی، بیماری های عروقی مانند دیابت و یا تشکیل نشدن یک عضو از بدو تولد اشاره کرد.
در مراحل توانبخشی بعد از قطع عضو، برای جبران بخشی از عملکرد های از دست رفته فرد و بازگشت فرد به زندگی عادی قبل از قطع عضو نیاز به دریافت پروتز دارد.
شایع ترین قطع عضوی که در جهان انجام می شود،قطع عضو از اندام تحتانی است که قطع عضو از زیر زانو شیوع بیشتری نسبت به سایر سطوح قطع عضو دارد و برای توانبخشی این سطح قطع عضو فرد نیاز به دریافت پروتز پا دارد.
جهت آمادگی هر چه بیشتر فرد قطع عضو برای دریافت پروتز و شروع مراحل توانبخشی، نیاز است که اقداماتی در جهت کنترل زخم ها، تورم و تقویت عضلات استامپ انجام شود که در ادامه به شرح این موارد می پردازیم؛
بعد از عمل جراحی قطع عضو فرد باید اقدامات لازم برای جلوگیری از عفونت و آسیب به زخم ها را انجام دهد که این موارد شامل بازبینی منظم زخم ها، ضدعفونی کردن زخم ها و غیره است.
مورد دیگری که برای آمادگی دریافت پروتز ضروری است، حفظ دامنه حرکتی مفاصل بالاتر از سطح قطع عضو می باشد و فرد باید با حالت دهی مناسب استامپ، دامنه حرکتی مفاصل فوقانی را حفظ کند.
بعنوان مثال در قطع عضو زیر زانو، فرد قطع عضو نباید استامپ خود را به مدت طولانی در حالت خم شده (نشستن) قرار دهد زیرا این حالت باعث جمع شدگی و کوتاهی تاندون ها و بافت نرم در قسمت پشتی زانو شده و دامنه حرکتی را محدود می کند که این امر منجر به عدم توانایی فرد به استفاده صحیح از پروتز و راه رفتن غیر طبیعی فرد خواهد شد.
یکی از دیگر از عوامل موثر در آماده سازی فرد برای دریافت پروتز حفظ قدرت عضلات استامپ است و فرد قطع عضو نیاز است که بصورت منظم، حرکات تقویتی عضلات باقی مانده استامپ را انجام دهد.
بعد از بهبود زخم های جراحی قطع عضو و زمانی که ترشحات استامپ متوقف شود، فرد می تواند برای دریافت پروتز اقدام کند. که در ادامه مراحل مختلف دریافت پای مصنوعی خلاصه شده است.
برای دریافت پروتز پا فرد قطع عضو پس از مراجعه به خانه پروتز مورد معاینه و ارزیابی قرار می گیرد و با توجه به شرایطی مانند وزن و سن، طول استامپ، میزان فعالیت، محیط زندگی و بودجه ای که برای پروتز پا در نظر گرفته شده است، متخصصین ما در خانه پروتز، بهترین پروتز با مناسب ترین قطعات را تجویز می کنند.
نحوه ساخت پروتز پا و مراحل دریافت پروتز پا
پس از معاینات لازم قالبگیری از استامپ انجام می شود. بعد از قالبگیری پروتزیست قالب را اصلاح می کند. اصلاح قالب به این معنی است که در قسمت هایی از استامپ که توانایی تحمل وزن را دارند وزن گیری صورت گیرد و قسمت هایی که توانایی تحمل وزن ندارند، مانند نقاط استخوانی در استامپ، وزن و فشار از روی انها برداشته می شود بطور کلی اصلاح قالب به معنی اماده کردن استامپ برای وزن گیری است.
بعد از اصلاح قالب، نوبت به ساخت سوکت می رسد که در این فرایند با استفاده از مواد مخصوص، کامپوزیتی روی قالب استامپ فرد ساخته می شود که باقی مانده اندام درون آن قرار میگیرد و این بخش مهم ترین قطعه در تمام انواع پروتز های پا به شمار می رود. زیرا سوکت در تماس مستقیم با استامپ بوده و به نوعی رابط بین استامپ و کل پروتز می باشد و به همین دلیل در صورت هر گونه مشکل در سوکت، کل عملکرد پروتز تحت تاثیر قرار می گیرد.
سوکت ساخته شده اولیه را چک سوکت یا سوکت موقتی می گویند که بعد از مراجعه بعدی به خانه پروتز، به همراه سایر قطعات مانند پنجه پروتزی، روی استامپ فرد فیت می شود و تمرین فرد با پای پروتزی آغاز می شود. در این مرحله پروتزیست تنظیمات پروتزی مانند تنظیمات قد، راستا و زوایای مناسب برای راه رفتن را نیز انجام می دهد.
سپس نحوه استفاده صحیح از پروتز پا آموزش داده می شود. لازم به ذکر است در خانه پروتز امکانات مختلف برای آموزش راه رفتن و تمرین افراد قطع عضو وجود دارد و افراد می توانند تحت نظر پروتزیست به خوبی به تمرین و یادگیری استفاده درست از پروتز پای خود بپردازند.
پس از تمرین و آموزش های لازم در خانه پروتز فرد پروتز پای خود را با سوکت موقتی برای تمرین بیشتر راه رفتن در محیط کار و زندگی تحویل می گیرد.
در طول دوره تمرین با سوکت موقت، حجم استامپ نیز به تدریج کاهش پیدا می کند و به حجم نهایی و ثابت خود نزدیک تر می شود
در حین تمرین در محیط زندگی طبق آموزش هایی که به فرد قطع عضو داده می شود کاهش حجم استامپ کنترل می گردد.
دوره تمرین با سوکت موقتی تا زمانی ادامه پیدا می کند که استامپ به حجم ثابتی رسیده باشد و زمانی این مورد قابل تشخیص است که فرد بعد از گذشت دو هفته، نیاز به جوراب اضافی برای فیت کردن استامپ با سوکت نداشته باشد
بعد از این مرحله فرد با مراجعه مجدد به خانه پروتز، سوکت جدید و نهایی خود را طبق تغییراتی که در طول دوره تمرین داشته است، دریافت می کند. به این ترتیب پروتزی که برای فرد ساخته می شود. از لحاظ فیت و ثبات در بهترین شرایط قرار می گیرد چرا که پس از تمرین در خانه پروتز و در محل زندگی فرد ساخته شده و هر گونه مشکل در ساختار سوکت در مراحل تمرین برطرف شده است.
بعد از تحویل نهایی پروتز پا، هر زمانی که فرد با پروتز خود با مشکل مواجه شد می تواند با مراجعه به خانه پروتز این مشکل را مرتفع سازد.
موضوع دیگری در که پای مصنوعی مطرح است، نوع قطعات استفاده شده می باشد. بسته به سطح قطع عضو، قطعات مختلفی نیاز است. برای مثال برای فردی که از زیر زانو قطع عضو شده، قطعه لاینر، قفل پروتز، اتصالات و پنجه پروتز از قطعات اصلی پروتز زیر زانو هستند
اگر فرد قطع عضو بالای زانو یا روی زانو باشد، قطعه مفصل زانو نیز به این قطعات مذکور اضافه می شود
خوشبختانه قطعات پروتزی (قطعات پای مصنوعی) تنوع بسیار زیادی دارند که توسط برندها و شرکت های مختلفی در طراحی ها و کاربردهای متفاوتی ساخته می شوند. پروتزیست علاوه بر انتخاب بهترین قطعات برای پروتز پا ، باید تسلط کافی روی عملکرد قطعات و تنظیمات انها نیز داشته باشد. در خانه پروتز برای هر فرد با توجه به شرایط موجود، بهترین قطعات انتخاب می شود تا فرد قطع عضو بهترین عملکرد و مطلوب ترین نتیجه را به دست آورد.
بهترین پروتز پا در ایران
مفهوم بهترین پروتز پا، موردی است که ذهن همه افرادی که دچار قطع عضو شده اند و به دنبال استفاده از پروتز هستند را به خود مشغول کرده است.
که البته این امر کاملا طبیعی است چرا که اکثر این افراد اطلاعات کافی در مورد پروتز ندارند. برای شفاف سازی در این مورد لازم به ذکر است که بهترین پروتز پا در ایران و جهان همانی است که فرد با آن احساس راحتی کرده و بتواند فعالیت های خود را بدون درد و ناراحتی انجام دهد
اکثر افراد این تصور اشتباه را در ذهن خود پرورانده اند که هر چه قطعات مورد استفاده پیشرفته تر و گرانتر باشد، پروتز آنها عملکرد بهتری خواهد داشت که این تفکر کاملا اشتباه است و بهترین پروتز پا برای هر فرد متفاوت است. چه بسا فردی هزینه بسیار بالایی برای دریافت یک پروتز انجام داده باشد ولی به دلیل انتخاب قطعات نامناسب و یا طراحی سوکت نامناسب و یا تنظیمات راستای نامناسب قادر به استفاده حداکثری از پروتز خود نباشد و در مقابل فردی با هزینه معقول و با قطعات معمولی پروتزی دریافت کند که سوکت مناسبی داشته و تنظیمات راستای پروتز در حالت ایده ال قرار دارد و این فرد بهترین استفاده را از پروتز خواهد کرد.
مراکز ساخت پروتز پا
برای دریافت پروتز پا فرد باید به یکی از مراکز ارتز و پروتز مراجعه کند. خانه پروتز پیشرفته ترین و مجهزترین مرکز تخصصی ساخت انواع پروتز در ایران است. در این مرکز پروتزیست هایی با بالاترین سطح علمی و تجربه موفق ساخت صدها پروتز در طول سالیان مختلف مشغول ارائه خدمت به افراد قطع عضو هستند.
ماحصل این علم و تجربه را می توان در لبخند رضایت مراجعین به این مرکز مشاهده کرد.
