پروتز های دست مکانیکی یکی از گزینه های پروتزی برای قطع عضو های اندام فوقانی می باشد که اگر فرد قطع عضو شرایط لازم برای دریافت این نوع پروتزها را داشته باشد می تواند این نوع پروتز را مد نظر قرار دهد.
در این مطلب از خانه پروتز به بررسی عملکرد و اجزای دست مصنوعی مکانیکی می پردازیم.
نحوه عملکرد پروتزهای مکانیکی دست
در ابتدا به نحوه عملکرد پروتزهای مکانیکی دست یا اندام فوقانی پرداخته می شود؛
ایده به وجود آمدن این نوع پروتز از سیستم ترمز دوچرخه گرفته شده است. همانطور در ترمز دوچرخه انتقال حرکت از دسته ترمز به لنت های ترمز به وسیله سیم و کابل انجام می شود، در پروتز های مکانیکی نیز دست پروتزی (دست مصنوعی) به وسیله کشش ایجاد شده در سیستم بانداژ پروتز، باز و بسته می شود و فرد قطع عضو می تواند با حرکات شانه و آرنج و به دنبال آن ایجاد کشش در کابل بانداژ پنجه پروتز را باز و بسته کند و فعالیت مورد نظر خود را انجام دهد.
اجزای تشکیل دهنده پروتز دست مکانیکی
این نوع پروتز دارای سه بخش اصلی می باشد که شامل سوکت، پنجه پروتزی و سیستم بانداژ است.
در ادامه به بررسی هر یک از این بخش ها می پردازیم؛
سوکت پروتز
سوکت پروتزهای مکانیکی مهمترین بخش این پروتز است و باید از فیت مناسب و دقیق برخوردار باشد و مانع از فشار بیش از حد به نقاط استخوانی استامپ شود.
این مسئله به این دلیل است که در پروتز دست مکانیکی هنگام باز و بسته کردن پنجه با استفاده از کشش کابل ها فشار نسبتا زیادی به استامپ وارد می شود و اگر سوکت پروتز مناسب نباشد و توزیع فشار به درستی انجام نگیرد باعث درد در استامپ و ممانعت از عملکرد درست پروتز خواهد شد.
پنجه پروتز دست مکانیکی
پنجه های مورد استفاده در ساخت پروتز دست مکانیکی به گونه ای طراحی شده اند که با ایجاد کشش در کابل خروجی از پنجه باز و بسته می شود. در ساختمان درونی این پنجه ها فنرهایی وجود دارد که با باز کردن انگشتان پنجه نیرو در این فنرها ذخیره می شود و با برداشتن کشش کابل نیروی ذخیره شده در فنر باعث بسته شدن انگشتان پنجه می شود.
پنجه های پروتز دست
مکانیکی در دو مدل باز کردن اختیاری (Voluntary Opening) و بسته شدن اختیاری (Voluntary Closing) وجود دارند
در پنجه هایی با سیستم باز کردن اختیاری انگشتان پنجه در حالت عادی بصورت بسته شده هستند و هنگامی که کشش کابل به پنجه اعمال شود انگشتان آن باز می شوند و فرد می تواند شی مورد نظر را با قرار دادن میان انگشتان بگیرد سپس با برداشتن کشش از روی کابل انگشتان دست به وسیله نیروی ذخیره شده در فنر پنجه بسته می شوند.
در مقابل در پنجه هایی با سیستم بسته شدن اختیاری انگشتان دست در حالت عادی بصورت باز شده هستند و هنگامی که کشش کابل روی پنجه اعمال شود انگشتان دست بسته می شوند و فرد می تواند سی مورد نظر را بگیرد.
تفاوت عمده این دو مدل در توانایی اعمال نیروی دلخواه برای نگه داشتن جسم است که این امر در پنجه هایی با سیستم باز شدن اختیاری وجود ندارد.
نوع دیگری از اتصالات انتهایی (جایگزین پنجه پروتز دست مکانیکی) مورد استفاده در پروتز دست مکانیکی هوک ها (Hook) هستند. این قطعات به نحوی ساخته می شوند که حداکثر عملکرد را برای فرد قطع عضو ایجاد کند و معمولا در طرح های مختلفی ساخته می شوند که پروتزیست با توجه به فعالیت مورد نیاز فرد قطع عضو طراحی مناسب را برای فرد انتخاب می کند.
این نوع اتصالات عملکرد نسبتا بهتری را برای فرد قطع عضو ایجاد می کنند. اما ظاهر آنها شبیه پنجه دست طبیعی نیست و هدف اصلی این اتصالات فراهم کردن حداکثر عملکرد می باشد و جنبه زیبایی در این قطعات مطرح نیست.
سیستم بانداژ پروتز دست مکانیکی
بخش مهم دیگری که در پروتز های مکانیکی وجود دار، سیستم بانداژ(Harness) است. سیستم بانداژ متشکل از نوارها، کابل ها و فنرهایی می باشد که حرکات شانه و آرنج را به نیروی کشش در کابل پنجه تبدیل می کند.
بانداژ پروتز دست مکانیکی انواع مختلفی دارد که شامل بانداژ “هشت انگلیسی (8 Bandage)”، نه انگلیسی (9 Bandage)، بانداژ زین شانه و غیره می باشد که با توجه به سطح قطع عضو فرد و میزان عملکرد مورد نیاز سیستم بانداژ مناسب انتخاب می شود.
برای عملکرد مناسب پروتز دست مکانیکی نیاز است که بانداژ بصورت فیت و دقیق روی بدن فرد بسته شود تا حداکثر انتقال نیرو را به کابل پنجه داشته باشد و از هدر رفت حرکت و نیرو جلوگیری کند.
چه افراد می توانند پروتز دست مکانیکی را دریافت کنند؟
این نوع پروتز برای افراد جوان و فعال که قدرت بدنی کافی داشته باشند، مناسب است. همچنین افرادی که تمایل به دریافت مکانیکی دارند باید از طول استامپ مناسبی برخوردار باشند و این نوع پروتز برای افرادی با استامپ کوتاه و یا افرادی که قدرت بدنی کافی نداشته باشند مناسب نیست.
قیمت پروتز دست مکانیکی
هزینه ساخت پروتز دست مکانیکی با توجه به قطعات مورد استفاده متغیر است اما هزینه کلی آن در حال حاضر (سال 1402) محدوده ای بین 70 میلیون تا 150 میلیون را دارد.
برای دریافت مشاوره ساخت پروتز دست مکانیکی با خانه پروتز تماس بگیرید.
